آیا قرارداد ایران و روسیه صرفاً یک توافق نظامی است؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ ایران برای احصای منافع خود و برای بیان اینکه گزینه هایش محدود نیست به دنبال توافق های دوجانبه با کشورهای مهم رفته است. تا علاوه بر دور زدن تحریم های، آینده اقتصادی خود را بهبود بخشد. روسیه به عنوان قدرت جهانی نیز در دستور کار توافق بلندمدت بعدی قرار دارد، و طبیعتاً آخرین کشور هم در این زمینه نخواهد بود.

حسن بهشتی پور، تحلیلگر مسائل بین الملل در گفت و گو با راهبرد معاصر درباره تمدید قرارداد ایران و روسیه گفت: این قرارداد ده ساله بودو البته دو زمان ِ پنج ساله نیز تمدید شده است. مهلت این قرارداد تا چند ماه دیگر به پایان می رسد و طبیعی است که این قرارداد در صورت تمایل دو طرف تمدید می شد. این مساله نکته جدیدی نیست.

وی ادامه داد: این قرارداد در اواسط دهه هفتاد بسته شده بود و به دلیل اقتضاء منافع کشور با وجود اتمام مهلت ده ساله قرارداد در دو بازه پنج ساله مجددا تمدید می شود. دو کشور با هم مذاکره می کنند و شاید نکاتی افزوده شود. با توجه به شرایط جدیدی که در روابط بین ایران و روسیه بوجود آمده است و با توجه به وضعیت فعلی فضای بین الملل تمدید این قرارداد به نظر مسئولین امر لازم بوده است. مشخص نیست منتقدین این قرارداد از محتوای این پیمان اطلاعی دارند یا خیر؟ مشخص است که کسانی که توافق را صرفا نظامی می دانند متن قرارداد را هرگز مطالعه نکرده اند. این توافق نقشه راهی برای همکاری های دو کشور است و جنبه های اقتصادی سیاسی و دفاعی و امنیتی و حقوقی دارد. من نمی دانم به چه علت این همکاری ها را صرفاً نظامی معرفی می کنند؟

بهشتی پور تصریح کرد: اصولاً ایران با بستن هر قراردادی این حرف و حدیث ها را می شنود. حتی ارتباط با هلند نیز می تواند بحث هایی این چنینی به همراه داشته باشد و گفته شود هلند سابقه استعماری دارد! ژاپن و چین سوابق تاریخی وحشتناکی دارند و در جنگ جهانی اول جنایات زیادی در این منطقه رخ داده است، اما می بینیم دو کشور چین و کره جنوبی همچنان با ژاپن در ارتباط هستند. کشور باید در برقراری ارتباط به منافع ملی خود توجه کنند. این توافق ها باید متقابلا سودمند و به نفع طرفین باشد تا بتواند تداوم پیدا کند. اگر این روابط طی بیست سال گذشته تداوم پیدا کرده و در دولت های مختلف تمدید شده به این دلیل است که به نفع کشور بود. اگر به زیان کشور بود توسط مجلس تصویب نمی شد و دولت ها آن را تمدید نمی کردند. بنابراین این مباحث بیشتر فضاسازی های تبلیغاتی و استراتژی های عملیات روانی است که انجام می شود و هر گونه همکاری ایران با کشورهای مختلف را زیر سؤال می برد.

او در پاسخ به این سوال که دولت روحانی در تلاش برای تعامل با غرب بود ولی شاهد بازگشت دولت به سمت شرق و توافق با چین و روسیه هستیم. چرا دولت های ایران از ابتدا چنین سیاستی پیشه نمی کنند؟ گفت: این مساله جوسازی است. من قصد طرفداری از دولت روحانی را ندارم و واقعیت ها را بیان می کنم. برجام در تیر ماه 94 امضا شد ولی در بهمن 94 رییس جمهور چین بعد از 14 سال به ایران سفر کرد و توافقی مهم بین ایران و چین در مرحله یادداشت تفاهم به امضا رسید و بعدها تکمیل شد. اگر نگاه فقط به اروپا بود چرا از رییس جمهور چین استقبال شد؟ چرا سطح روابط ایران با چین در سال های 94 تا 97 دچار افزایش شده بود؟ همچنین همکاری های ما با ژاپن بود که افزایش پیدا کرد و فروش نفت به کره جنوبی و هند و ژاپن افزایش پیدا کرد. این عدد و رقم ها را استخراج کنید تمام این آمارها فکت است. ادعاهای ما باید از نظر تحلیلی فکت داشته باشد. ایران روابط خود را به کشور و یا منطقه ای خاص معطوف نکرده است و با هر کشوری که توانسته در ارتباط بود. دولت ونزوئلا به بنزین ایران نیاز دارد و از این رو با ایران ارتباط گرفت و این خرید با مبادله طلای ونزوئلا همراه بود. باید ذهنیت خود را با عینیت منطبق کنیم و با اعداد و آمار میزان ارتباطات را ارزیابی کنیم.

بهشتی پور همچنین در ادامه این مصاحبه با اشاره به این سوال، آیا توافق برای بستن پیمان های تجاری می تواند کشورهای مورد توافق با ایران را در معرض خطر تحریم امریکا قرار بدهد؟ پاسخ داد: این کشورها امروز هم در وضعیت تحریم قرار دارند. کسی که با ایران در ارتباط است نخواهد توانست با آمریکا کار کند این مساله روشن و واضح است ولی توافقی که بین ایران و چین برگذار شده برای محقق شدن به مذاکرات زیادی نیاز دارد. این کار تا این مرحله نقشه راهی عمومی است که مشخص می کند این دو کشور در چه زمینه هایی با هم همکاری خواهند داشت و برای تک تک این موارد توافقاتی جداگانه صورت می گیرد که شاید زمانی یک تا دو ساله به طول بینجامند و در آن بازه زمانی نه دولت ترامپ و نه دولت روحانی وجود ندارد. بنابراین آنچه امروز در جریان است مقدمه چینی برای مذاکراتی طولانی است.